Ο άνθρωπος της Νεκρής φύσης

Νεκρή φύση με ψάρια, Βώκος Νικόλαος (1859 - 1902), Λάδι σε μουσαμά , 55 x 100 εκ.

Ο όρος νεκρή φύση - διαβάζουμε από το site της Εθνικής Πινακοθήκης - natura morta, εισάγεται στην ιταλική ορολογία της τέχνης τον 18ο αιώνα ως ζωγραφική δεύτερης κατηγορίας η οποία συχνά αντιδιαστέλλεται προς την «ευγενή» natura vivente, τη ζωντανή φύση, όπου πρωταγωνιστεί ο άνθρωπος. Το είδος άνθισε ιδιαίτερα στις Κάτω Χώρες.
Η νεκρή φύση αναπτύχθηκε στην Ελλάδα το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, με σκοπό να ανταποκριθεί στη ζήτηση της νέας αστικής τάξης. Απεικονίζει με ψευδαισθησιακή ή εξιδανικευμένη έμφαση υλικά αγαθά, συμβολίζει και φανερώνει την ευμάρεια και προορίζεται να στολίσει τραπεζαρίες ή σαλόνια.

Σήμερα που η τάξη "που τα έφτιαχνε" ενταφιάζεται και η επιθυμία της ευμάρειας γίνεται ανάμνηση αυτοί οι χώροι χλωμιάζουν αμήχανοι λίγο πριν μετατραπούν σε νοσταλγικά τμήματα ενός αδιανόητου μουσείου.
Ο άνθρωπος ως διαμορφωτής της ιστορίας, αφού πρώτα κατέστρεψε με την απληστία του την ίδια τη φύση, έχει πάψει προ πολλού να πρωταγωνιστεί οπουδήποτε χάνοντας τη θέση του και στην natura vivente αλλά και την αστική του υπόσταση. Δεν του μένει ίσως τίποτα άλλο πια από το να πάρει την πένθιμη θέση του ανάμεσα στα άλλα υλικά αγαθά της νεκρής φύσης; Από παρατηρητής και υποκείμενο μετατρέπεται σε αντικείμενο και ποζάρει άβουλος, ακριβώς όπως τα μήλα, τα χρυσά ψωμιά και τα μπακιρένια σκεύη.
Μπορεί άραγε κάποιος να προσδοκά σε ανάσταση νεκρών όντας ο ίδιος πλέον μια παλιά ψευδαίσθηση δεύτερης κατηγορίας;