Παρατηρήσεις πάνω στις ημέρες της καραντίνας

(Παιχνίδι παραφράσεων του Λούντβιχ Βιττγκενστάιν, " 

για συνθήκες ακινητοποιημένου χρόνου.)

απομεινάρια του ακινητοποιημένου χρόνου της Χιροσίμα 

1^η ημέρα καταγραφής

1. Υπάρχουν μέρες έντονες και άλλες που ξεχνιούνται. Αυτές οι μέρες όμως διαφέρουν από όλες όσες έχουμε ζήσει, είναι καθαρό παρόν. Μπορεί κάποιος να φανταστεί μια εικόνα για το καθαρό παρόν, χωρίς παρελθόν και μέλλον; 

2. Και πως μαθαίνει κάποιος ποιες μέρες είναι κανονικές, ή ποιες ιδεώδεις;

3. Αν πω μια ημερομηνία για την οποία ήμουν σίγουρος μέχρι χθες, λόγου χάρη την 11^η Οκτωβρίου 1963, συνεχίζω να τη θεωρώ ως το σημείο του χρόνου πραγματικό;

4. Πως προσδιορίζω τον χρόνο στην καραντίνα; Πάνω σε ποια βάση λέει κανείς εκείνό ήταν πριν ή το άλλο έγινε μετά;

5. Οι άνθρωποι μπορούν να έχουν την έννοια του ενδιάμεσου χρόνου αν δεν είχαν ποτέ μια πλήρη χρονική εμπειρία;

6. Από όταν ο άνθρωπος επινόησε τη γραφή και στερεώθηκε η γλώσσα, μπήκε στο χώρο του τρισδιάστατου χρόνου: παρελθόν παρόν και μέλλον. Ακόμα και το σώμα προσαρμόστηκε στο ρευστό τρισυπόστατο χρόνο όπου κινείται.

7. Πως γίνεται αισθητή η φθορά όταν παύει ο χρόνος να έχει πριν και μετά; Το γλωσσικό παιχνίδι θα μπορούσε να αντικαταστήσει την χαμένη επιλογή του μεικτού χρόνου;

8. Ακόμα κι αν η καραντίνα δεν αποτελεί ενδιάμεση χρονική στιγμή, δεν θα μπορούσε να υπάρχει κόσμος για τον οποίο υπάρχει μόνο η καραντίνα; Στατικός κόσμος. Όπως όταν κάποιος έχει γεννηθεί στην προσφυγιά;

9. Έστω κάποιος που έχει μάθει να βρίσκει ποια μέρα είναι ή να αφηγείται ιστορίες για μια δεδομένη χρονική στιγμή που έχει περάσει, για το 1821 για παράδειγμα, δηλαδή κάποιος που γνωρίζει την έννοια της ροής του χρόνου. Του ζητείται τώρα να φανταστεί ένα αντίστοιχο χρόνο στο μέλλον. Σε συνθήκες καραντίνας ενδέχεται να μην κατανοήσει την εντολή αυτή και ίσως αντιδράσει λες και του είχαν ζητήσει να μεταφερθεί σε μια στιγμή του παρελθόντος μέλλοντος.

10. Ο άνθρωπος στην καραντίνα βιώνει μια συμπύκνωση του χρόνου στο παρόν, δίχως παρελθόν και μέλλον, κανένας δεν κλείνει ταξίδι διακοπών για το καλοκαίρι, αργά ίσως αλλά ατονεί παρόμοια η βαρύτητα του παρελθόντος.

11. Και έπειτα χάνονται και οι διαχωριστικές γραμμές στο χώρο και στην κατάσταση. Ποιος μπορεί με σιγουριά να δείξει εκείνον που ήταν πρόσφυγας και ξεχώριζε από εκείνον που δεν ήταν; Και έχει την ίδια αίσθηση και ο πρόσφυγας που έχει προϋπηρεσία στην καραντίνα, ή αν έχει ξένη γλώσσα, θα μας ήταν δύσκολο να μεταφράσουμε τις λέξεις του για τα συναισθήματα στις δικές μας.

12. Ας φανταστούμε ένα λαό με αχρονικότητα, δηλαδή δίχως παρελθόν και μέλλον, μόνο με ένα επαναλαμβανόμενο καθημερινά παρόν, άρα εδώ περισσεύει η λέξη κάθε. Δεν θα είχαν τις ίδιες έννοιες για τις διαστάσεις του χρόνου με αυτές που έχουμε εμείς. Διότι ακόμα κι αν υποθέταμε ότι μαθαίνουν να μιλούν ελληνικά, κι επομένως έχουν όλες τις ελληνικές λέξεις για το χρόνο την κίνηση και τον προσανατολισμό, θα τις χρησιμοποιούσαν διαφορετικά από εμάς αφού θα μάθαιναν τη χρήση τους στην καραντίνα.

13. Η περιγραφή των φαινομένων της αχρονικότητας της καραντίνας αποτελεί μέρος της ψυχολογίας: κι επομένως και αυτή των φαινομένων της κανονικής ζωής. Η ψυχολογία περιγράφει μονάχα τις αποκλίσεις της αχρονικότητας, της καραντίνας, από την κανονική ζωή.

(συνεχίζεται)

2η ημέρα καταγραφής

14. Μπορούν οι λέξεις πρωί, απόγευμα, βράδυ, νύχτα να υποκαταστήσουν τις λέξεις χθες, πέρυσι, αύριο, του χρόνου; Μπορούμε να φανταστούμε τα ρήματα χωρίς τους χρόνους παρελθόντος και μέλλοντος;

15. Η καραντίνα επαναφέρει σε ισχύ τoν κυκλικό χρόνο και άρα το μύθο της επίπεδης γης.

16. Και τι γίνεται με τις λέξεις ελπίζω, προετοιμάζω, ονειρεύομαι, πώς τροποποιούνται οι σημασίες τους;

17. Η απροσδιοριστία στην έννοια του χρόνου που κυλά έγκειται, πάνω από όλα, στην απροσδιοριστία της έννοιας της συνέχειας του γραμμικού χρόνου, επομένως της μεθόδου σύγκρισης των χρονικών στιγμών.