kobos.artwork_kostas Bobos: August 2011

31 August 2011

ο όρμος

26 August 2011

Η Αυγουστιάτικη σκόνη της Ιστορίας

του Τάκη Αγκαβανάκη

Η πληροφορία ότι επρόκειτο να εκτελεστεί ο Πλουμπίδης είχε ήδη διαρρεύσει από την προηγούμενη ημέρα. Στις δέκα το βράδυ με φώναξε ο Κώστας Νίτσος, ο αείμνηστος διευθυντής των Νέων και μου είπε:

" Τάκη , θα πάς να δεις τι γίνεται με τον Πλουμπίδη , έμαθα ότι θα εκτελεστεί "

[Νίκος Πλουμπίδης (γ. 1902), ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ που υπερασπίστηκε τον Ν. Μπελογιάννη, κατηγορήθηκε για κατασκοπεία και εκτελέστηκε στις 14 Αυγούστου του 1954 στο Δαφνί. Το ΚΚΕ τον είχε αποκηρύξει νωρίτερα ως "πράκτορα " της ασφάλειας και των Άγγλων. Η μνήμη του Ν. Πλουμπίδη αποκαταστάθηκε το 1956 στην 6η ολομέλεια. ]

Με το αυτοκίνητο των Νέων πήγα στην Ασφάλεια, στη συμβολή των οδών Χαλκοκονδύλη και Πατησίων, όπου βρίσκονταν ήδη και άλλοι δημοσιογράφοι. Ο Ρακιτζής, ο διοικητής της Ασφάλειας, μας τα μάσαγε, μια μας έλεγε ότι θα γίνει η εκτέλεση στο Δαφνί, μια ότι θα γίνει στο Γουδί, μια ότι θα γίνει στο «Σωτηρία». Τελικά, στις τέσσερις το πρωί μας είπαν ότι θα γίνει στο Δαφνί. Την ώρα που έφτασα, ήταν ήδη εκεί ένα στρατιωτικό φορτηγό με κουκούλα, μέσα είχε ένα καντηλέρι, ένα φαναράκι σαν κι αυτά τα παλιά που βάζανε στα νεκροταφεία, και πλάι του καθόταν ένας άνθρωπος με γυαλιά και σκούρα ρούχα. Δεν φαινόταν καλά και δεν ήμαστε σίγουροι αν ήταν ο Πλουμπίδης, ήταν και οι χωροφύλακες που μας απωθούσαν, όλο «μη από εδώ» και «μη από εκεί», μας έλεγαν.

Είχαμε τις αμφιβολίες μας μήπως οι αστυνομικοί θέλανε να μας παραπλανήσουν, όμως καταλάβαμε ότι τελικά ήταν ο Πλουμπίδης.

Για μια στιγμή, που μας είχαν απωθήσει, χάσαμε από τα μάτια μας τον Πλουμπίδη. Ρώτησα πού τον είχαν πάει και μου είπαν: «Εκεί, πίσω από το υψωματάκι».

Μαζί με πέντε-έξι άλλους καταφέραμε να ξεφύγουμε από την προσοχή των αστυνομικών, εγώ έτρεξα προς την κορυφή του υψώματος και σύρθηκα στο έδαφος μπρούμυτα, έβγαλα το κεφάλι μου και είδα δέκα στρατιώτες και τον αξιωματικό να τους λέει επί σκοπόν, και τον Πλουμπίδη όρθιο, στητό να φωνάζει δυνατά: «Ζήτω η Ελλάς, ζήτω το ΚΚΕ». Ήταν ψυχωμένος άνθρωπος ο Πλουμπίδης, δεν λύγισε καθόλου.

Άκουσα το πυρ, σωριάστηκε ο άνθρωπος κάτω, δεν ήταν κλειστά τα μάτια του, τα χέρια του πρέπει να ήταν δεμένα, και ύστερα είδα και τον αστυνομικό που πήγε και του έριξε τη χαριστική βολή.

Μετά αποσυρθήκαμε για να τηλεφωνήσουμε στις εφημερίδες.Ήταν εκεί κοντά ένα καφενεδάκι, και θυμάμαι τον Μηλιάδη, γνωστό αστυνομικό συντάκτη της εποχής, κοντό και στρουμπουλό, που ανέβηκε σε μια καρέκλα για να τηλεφωνήσει από ένα τηλέφωνο κρεμασμένο στον τοίχο. Τηλεφώνησα κι εγώ στα Νέα και έδωσα την είδηση για την εκτέλεση. Λίγο αργότερα, από εκεί που καθόμασταν, είδαμε ένα απορριμματοφόρο να παίρνει ένα μεγάλο αντικείμενο, ένα σακί στο μέγεθος ανθρώπου και να το πετάει στην απέναντι μάντρα όπου υποτίθεται ότι ήταν το νεκροταφείο. Σκεφτήκαμε ότι θα είναι ο Πλουμπίδης αλλά δεν μπορούσαμε να πάμε εύκολα εκεί πέρα γιατί ήταν σαν γκρεμός.

Την επόμενη μέρα πήγα στο καφενείο κοντά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στη Δάφνη, όπου συχνά μαζευόμασταν και συζητούσαμε πολλές φορές μέχρι το πρωί. Ήταν εκεί και κάποιος της Ασφαλείας, ονόματι Μπακούρης, ο οποίος μας είπε ότι ο σταθμός του ΚΚΕ, η «Ελεύθερη Ελλάδα», είχε ανακοινώσει πως ήταν ψέματα ότι είχαν εκτελέσει τον Πλουμπίδη. «Ρε παιδιά», τους είπα, «τι ψέματα, αφού ήμουν εκεί, τον σκότωσαν τον άνθρωπο τον είδαμε να τον τσουβαλιάζουν και είδαμε να τον πετάνε και μέσα στο νεκροταφείο».

*Ο Τάκης Αγκαβανάκης, δημοσιογράφος της εφημερίδας Τα Νέα, ήταν ένας από τους ανθρώπους που παρακολούθησαν την εκτέλεση του Νίκου Πλουμπίδη.
Ολόκληρη η μαρτυρία στο βιβλίο «Μαρτυρίες για τον Εμφύλιο Πόλεμο και την ελληνική αριστερά»

23 August 2011

H επίσκεψη του Gagarin

Στις 12 Απριλίου του 1961, ο Γιούρι Γκαγκάριν ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε ως το διάστημα, για την ακρίβεια σε τροχιά γύρω από τη γη, μέσα σε ένα Vostok 3KA-2.

Εγώ γεννήθηκα δυόμιση χρόνια αργότερα και έτσι μεγάλωσα στα χρόνια του ενθουσιασμού για τα επιτεύγματα της επιστήμης, και του ανταγωνισμού των υπερδυνάμεων στην διαστημική περιπέτεια. Τα όρια ήταν εκεί μόνο για να τα σπάζουν Ρώσοι ή Αμερικάνοι, με τον υπόλοιπο κόσμο απλώς να τους θαυμάζει. Είναι γνωστό ότι στο διάστημα πρώτα πήγε ο κοσμοναύτης Γκαγκάριν και αργότερα ο ατροναύτης Νηλ Άρμστρονγκ έκανε το διάσημο βήμα του στη Σελήνη. Ο ανταγωνισμός τους μας είχε πάρει τότε τα μυαλά· ποιοι ήταν καλύτεροι, οι πιο δυνατοί; Χαμηλότερα τα Mig και τα Fantom έσπαζαν κάθε φράγμα στις ταχύτητες, και για άλλη μια φορά το μήνυμα ερχόταν από τον ουρανό· το μέλλον θα ήταν τόσο λαμπρό που δεν μπορούσαμε ούτε να το φανταστούμε! Τέλος πάντων τη συνέχεια την ζήσαμε.

Τότε, κάπως αναπάντεχα γύρω στα 1971, εμφανίστηκαν οι Ρώσοι συγγενείς, μια που ο παππούς που γνώρισα, ο Στέφανος είχε γεννηθεί στο Νοβοροσίσκ στα 1900 κι έφυγε το '17 με την επανάσταση γιατί, λέγανε, πως είχε αδελφό αξιωματικό του Τσάρου. Ήταν Πόντιος ο παππούς; ήταν Ρώσος; ποτέ δεν κατάλαβα.

Στεπάν, τον φώναζαν πάντως τα ξαδέλφια από τη Ρωσία που είχαν έρθει να μας επισκεφτούν με τουριστικές βίζες, που απορώ πως η δικτατορία τις χορήγησε, μια που τον παππού τον υποψιάζονταν για κομμουνιστή, μάλλον εξαιτίας του ρωσικού επιθέτου που τους παρέσερνε σε απλοϊκούς συνειρμούς παρά για κάτι άλλο, και κάθε τρεις και λίγο τον φώναζαν να περάσει από το 5ο αστυνομικό τμήμα δια υπόθεσίν του.

Τους υποδεχτήκαμε μια Δευτέρα αρχή του καλοκαιριού, στο προσφυγικό της γιαγιάς Άννας στην Κοκκινιά, θυμάμαι τη μέρα γιατί κάτω στο δρόμο είχε τη λαϊκή αγορά η οποία εντυπωσίασε τους Ρώσους συγγενείς με την αφθονία της, αφού βγάλανε μια μεγάλη μηχανή και πιάσανε να φωτογραφίζουν τους πάγκους με τα φρούτα, που τέτοια δεν είχαν εκεί, ενώ εμείς με τη σειρά μας θαυμάζαμε τη φωτογραφική μηχανή τους, που τέτοια δεν είχαμε εδώ. Καθίσαμε σε εμπριμέ πάνινες πολυθρόνες που δεν έφτασαν και βγάλαμε έξω καρέκλες και σκαμνιά, όλοι όμως κάτω από την ίδια εμπριμέ τέντα στην βεράντα με τις τριανταφυλλιές, η γιαγιά τις φρόντιζε, ήταν πολύ περήφανη γι΄αυτές και ξέρω πως πόνεσε πολύ όταν τριάντα χρόνια μετά που αρρώστησε και δεν μπορούσε πια, άφησε τις κόρες της να τις δώσουν, τότε όμως ήταν μια σπάνια φορά που ο παππούς έλαμπε ανάμεσα σε αμήχανα τρυφερές ματιές, επιφωνήματα, καφέδες και κεράσματα, μίλαγε με τους δικούς του στα ρώσικα, μετέφραζε σε εμάς και το ανάποδο, δεν τον είχα ξανακούσει να τα μιλάει και μου φαινόταν σπουδαίος.
Μας είχαν φέρει δώρα, κεντήματα και μεταξωτά μαντήλια, κάτι μικρά διακοσμητικά, αλλά και κάτι ξεχωριστό ειδικά για εμένα: ένα άσπρο κόκκινο πυραυλάκι από γυαλιστερό πλαστικό 10-12 πόντους περίπου ψηλό, δεν είχε μηχανισμό ούτε έκανε τίποτα αλλά μπορούσες να κολλήσεις το μάτι σου σε ένα φιλιστρίνι από μεγεθυντικό φακό που είχε στο κάτω μέρος και να δεις μέσα· ο Ταγματάρχης Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν να σου χαμογελά. Μια τέτοια εικόνα έκανε!

Ενθουσιάστηκα, και ο πύραυλος πέρασε με καμάρι, και προσοχή μη πάθει τίποτα, από όλη τη γειτονιά, μεγάλοι μικροί κόλλαγαν το μάτι και περίμεναν, λες και ο Γκαγκάριν θα σάλευε! Αυτός όμως πόζαρε χαμογελαστός, αφού είχε σιγουρέψει την πρωτιά στην Ιστορία μπορούσε να χαμογελάει διαρκώς, φορώντας την κάσκα με τα τρομερά κόκκινα γράμματα C C C P! Εμείς τότε ούτε που ξέραμε πως ήδη είχε σκοτωθεί το 1968, χωρίς να μάθει ποτέ για το συντριπτικό βήμα του Αμερικάνου ανταγωνιστή του.
Τι άραγε να είδε εκεί πάνω, αναρωτιόνταν με ενθουσιασμό οι περισσότεροι, σας είπαν οι Ρώσοι;

Πως τα θυμήθηκα τώρα όλα αυτά; Ο Καντάφι χάνει τον πόλεμο, οι εξεγερμένοι κερδίζουν και η ιστορία φαίνεται να ολοκληρώνει τις λεπτομέρειες στη μεγάλη στροφή που άρχισε να παίρνει πριν είκοσι χρόνια. Στο τέλος της εποχής που ξεκίνησε με υποσχέσεις για ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη, για τον άνθρωπο στο φεγγάρι με τα διαστημόπλοια να πηγαινοέρχονται, αλλά τελικά ξέπεσε σε στρατιωτικές επεμβάσεις και σε
δικτάτορες που πετάνε τους πυραύλους στην έρημο.

El 12 de abril de 1961, Yuri Gagarin fue el primer hombre metió la mano en el espacio, en órbita alrededor de la Tierra en un Vostok 3KA -2.

Yo nací dos años y medio después, y creció con los años de entusiasmo por los logros de la ciencia y la competencia de las++superpotencias en la aventura espacial. Los límites sólo estábamos allí para romper los astronautas rusos o los americanos y otros los admiran. Se sabe que por primera vez Gagarin y luego dio el paso de Armstrong, o su competencia, sino que había conseguidoel cerebro, los cuales eran mejores que los rusos o los americanos? Justo debajo del Mig y Fantom rompió todas las barreras, el mensaje general una vez más ha bajado del cielo, el futuro era tan brillante que no podía ni imaginar!
De todos modos los más experimentados.
Pero luego, de repente alrededor de 1971, apareció de la nada, casi el cielo, los parientes de Rusia, quien sabía que su abuelo, Esteban nació enNovorossiysk en el año 1900 y se fue en '17 con la revolución porque, dijeron,que tenía un hermano oficial Ζar fue Poncio? era ruso? nunca entendió.
Stepan, los gritos, sin embargo, sus primos de Rusia, que vino a visitarnos con visas de turista, que todavía se preguntan cómo la dictadura les ha permitido, que su abuelo en un comunista sospecha, ya que el adjetivo ruso que influir en ellos a las connotaciones simplistas, y de vez en cuando el grito que pasar por el departamento de policía por el quinto caso.Inicio del verano en un lunes que les dio la bienvenida en la abuela Anna refugiados en rojo, lo recuerdo por la calle era el mercado público, lo que impresionó a los rusos asocian con abundancia, y tomar una gran máquina y agarrar para tomar imágenes de los bancos con la fruta porque no se lo que hay. Nos sentamos debajo de la florida toldo en la terraza con las rosas, su abuela se hizo cargo de la estaba muy orgulloso de esto y sé que duele mucho cuando treinta años después de que cayó enfermo y ya no podía más que dar, pero luego su abuelo brillaba entre exclamaciones, cafés y golosinas, habló con su par ruso, que se traduce en nosotros y viceversa, yo no había oído hablar y que parecía más importante.
Habíamos traído regalos, pañuelos bordados y la seda, algo decorativa, sino también algo muy especial sobre todo para mí: un blanco brillante cohetes de plástico rojo por casi 12 puntos de altura, no tenía ningún mecanismo, ni nada, pero no pudo captar su atención en un filistrini una lente de aumento queestaba en el fondo y ver a través de: Mayor Yuri Gagarin Alexegievits a su sonrisa, como un cuadro hecho!
Emocionado, y el cohete pasó por el barrio, Little Giants habían sido colocados en los ojos y esperó, como si algo hizo Gagarin! (Ni siquiera saben que han sido asesinados desde 1968, y nunca aprendió el paso del competidor americano).
Una vez, sin embargo se asegura fue el primero en la historia, podría estar sonriendo constantemente con el casco con el CCCP rojo terrible!
Lo que vio allí, la mayoría se lo pregunte, le dijo que los rusos?
Cómo me acordé de todo esto ahora? Gaddafi pierde la guerra, los rebeldesganar y la historia parece para completar los detalles sobre el gran cambio quecomenzó a tomar hace veinte años. Al final de la temporada que comenzó con promesas de libertad, igualdad, fraternidad, el hombre a la Luna y los misiles de un lado a otro, pero finalmentecayó en las operaciones militares y dictadores que lanzan misiles en el desierto.