Το καλοκαίρι έχει μερμήγκια και επειδή φοράμε λίγα ρούχα και ζούμε αρκετά έξω τα συναντάμε και τα νοιώθουμε συχνότερα. Τα μερμήγκια τα συμπαθώ, αλλά δεν ήταν πάντα έτσι.
Όταν ήμουν μικρός δεν χώνευα καθόλου τα μερμήγκια. Τα παίδευα, έβαζα εμπόδια στη πορεία τους, κάποτε κατέστρεφα τις φωλιές τους προσπαθώντας να βρω μέχρι που φτάνουν, και σε μερικές περιπτώσεις τα σκότωνα με σαδιστικούς τρόπους, για να δω τις αντιδράσεις της υπόλοιπης ομάδας. Τώρα που το βλέπω αλλιώς σκέφτομαι ότι ίσως να έφταιγε εκείνο το άθλιο παραμύθι με το εργατικό Μυρμήγκι και το τεμπέλικο Τζιτζίκι, και η αλληλέγγυα θέση υπέρ του χαμένου της ιστορίας που αντανακλαστικά είχα πάρει, ίσως. Κυρίως όμως και συνήθως, απλά τα παρατηρούσα προσπαθώντας να καταλάβω πως γινότανε και πάντα ανακάλυπταν που ήταν πεταμένα τα ψίχουλα ή τα καρπουζοκούκουτσα, όσο μακριά κι αν βρίσκονταν! Σκεφτόμουν πως μάλλον θα ήταν ιχνηλάτες, όπως τα σκυλιά, αλλά πάλι τι μυρωδιά να είχαν τα ψίχουλα; Η απορία μου λύθηκε από μια τυχαία ανάγνωση όταν είχα πάψει προ πολλού να αναρωτιέμαι γι΄αυτό. Αν κι όταν απέκτησα τη nikon μου το πρώτο θέμα που φωτογράφησα ήταν η δραστηριότητα μια μερμηγκοφωλιάς κάτω από την Ακρόπολη! Είχα τον Παρθενώνα πάνω από το κεφάλι μου αλλά εγώ σκυμμένος δοκίμαζα το micro zoom στα μυρμήγκια που μπαινόβγαιναν στις ρωγμές ανώνυμων μαρμάρων! Έτσι ασεβής που ήμουν δεν δίστασα αργότερα να σκοτώσω και τη nikon -την οποία είχα αποκτήσει μεταχειρισμένη από ένα κατάστημα στη στοά Νικολούδη με τα δυο πρώτα μηνιάτικα της εργασίας μου στην Βιβεχρώμ- όταν βρέθηκα σε κάποια ανάγκη.
Δεν ξέρω αν έχει πλέον καμία σημασία αλλά η εξήγηση στη παιδική απορία πως βρίσκουν τα ψίχουλα;, είναι πραγματικά εντυπωσιακή και ανεξάρτητη από την παλιές μου υποθέσεις:
Τα μυρμήγκια, λοιπόν, αναπτύσσουν μια τεχνική ώστε να βρήσκουν τη συντομότερη διαδρομή από τη φωλιά τους προς την πηγή της τροφής τους και αντίθετα. Τα μερμήγκια ξεκινούν την αναζήτηση της τροφής γύρω από την πηγή με τυχαίο τρόπο και καθώς κινούνται αφήνουν μια ποσότητα μίας ουσίας που ονομάζεται φερομόνη και με αυτό τον τρόπο μαρκάρουν το μονοπάτι που έχουν διανύσει. Η ποσότητα της φερομόνης στο κάθε μονοπάτι εξαρτάται από την απόσταση, την ποιότητα και την ποσότητα της τροφής που βρέθηκε. Το επόμενο μερμήγκι που θα φύγει από τη φωλιά του είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσει τη φερομόνη που θα υπάρχει σε κάποιο μονοπάτι, αφήνοντας μια ποσότητα φερομόνης στο ίδιο μονοπάτι. Καθώς η ποσότητα φερομόνης στο συγκεκριμένο μονοπάτι όλο και αυξάνεται, όλο και περισσότερα μερμήγκια ακολουθούν αυτό το μονοπάτι. Όμως καθώς η ώρα περνάει η φερομόνη, ιδιαίτερα από τα μονοπάτια που δεν πηγαίνουν πολλά μερμήγκια, ελαττώνεται. Τελικά από όλα τα υπόλοιπα μονοπάτια η φερομόνη εξαφανίζεται και όλα τα μερμήγκια ακολουθούν τελικά το ίδιο μονοπάτι, που είναι και η βέλτιστη ή η σχεδόν - βέλτιστη λύση...
Άρα συνεργάζονται και επικοινωνούν. Τώρα λοιπόν έχω άλλη μερμηγκοαπορία: πως ειδοποιούν, ειδοποιούσαν στην περίπτωση μου, όταν υπάρχει ένας κατά συρροή δολοφόνος στο ανοιχτό πεδίο;
Τα μυρμήγκια, λοιπόν, αναπτύσσουν μια τεχνική ώστε να βρήσκουν τη συντομότερη διαδρομή από τη φωλιά τους προς την πηγή της τροφής τους και αντίθετα. Τα μερμήγκια ξεκινούν την αναζήτηση της τροφής γύρω από την πηγή με τυχαίο τρόπο και καθώς κινούνται αφήνουν μια ποσότητα μίας ουσίας που ονομάζεται φερομόνη και με αυτό τον τρόπο μαρκάρουν το μονοπάτι που έχουν διανύσει. Η ποσότητα της φερομόνης στο κάθε μονοπάτι εξαρτάται από την απόσταση, την ποιότητα και την ποσότητα της τροφής που βρέθηκε. Το επόμενο μερμήγκι που θα φύγει από τη φωλιά του είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσει τη φερομόνη που θα υπάρχει σε κάποιο μονοπάτι, αφήνοντας μια ποσότητα φερομόνης στο ίδιο μονοπάτι. Καθώς η ποσότητα φερομόνης στο συγκεκριμένο μονοπάτι όλο και αυξάνεται, όλο και περισσότερα μερμήγκια ακολουθούν αυτό το μονοπάτι. Όμως καθώς η ώρα περνάει η φερομόνη, ιδιαίτερα από τα μονοπάτια που δεν πηγαίνουν πολλά μερμήγκια, ελαττώνεται. Τελικά από όλα τα υπόλοιπα μονοπάτια η φερομόνη εξαφανίζεται και όλα τα μερμήγκια ακολουθούν τελικά το ίδιο μονοπάτι, που είναι και η βέλτιστη ή η σχεδόν - βέλτιστη λύση...
Άρα συνεργάζονται και επικοινωνούν. Τώρα λοιπόν έχω άλλη μερμηγκοαπορία: πως ειδοποιούν, ειδοποιούσαν στην περίπτωση μου, όταν υπάρχει ένας κατά συρροή δολοφόνος στο ανοιχτό πεδίο;
* [Φερομόνη είναι μια χημική ουσία που απελευθερώνεται από ένα ζώο και προκαλεί μια συγκεκριμένη αντίδραση ή μεταδίδει κάποιο μήνυμα σε ένα άλλο άτομο του ίδιου είδους. Υπάρχουν φερομόνες κινδύνου, εντοπισμού τροφής, σεξουαλικές και πολλές άλλες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη φυσιολογία των ατόμων. Η ύπαρξη και χρήση τους στα έντομα έχει μελετηθεί ιδιαίτερα και αποδειχθεί. Πολλά φυτά επίσης επικοινωνούν με τη χρήση φερομονών. Η ύπαρξη ανθρώπινων φερομονών είναι ακόμη θέμα προς συζήτηση.
Ο όρος "φερομόνη" προτάθηκε από τους Πέτερ Κάρλσον (Peter Karlson) και Άντολφ Μπούτεναντ (Adolf Butenandt) το 1959, και προέρχεται ετυμολογικά από τις Ελληνικές λέξεις "φέρειν" (η μεταφορά) και "ορμόνη" (το ερέθισμα, η διέγερση).]
No comments:
Post a Comment