Ιστορίες φαλαινοθήρας, από το συμβολισμό ως το παράδειγμα.

Bary Moser

(...) Lajes, 25 de Dezembro 1919. 

Ποιος ξέρει πως τα κατάφεραν να σύρουν αυτόν το φυσητήρα μέχρι το προαύλιο της εκκλησίας. Θα χρειάστηκαν πολλά ζευγάρια βόδια. Μοιάζει απίστευτο, είναι ένας φυσητήρας τρομακτικά μεγάλος. Έξι ή εφτά παιδιά έχουν σκαρφαλώσει στο κεφάλι του: ακούμπησαν στο πρόσωπο του μια σκάλα και από εκεί πάνω ανεμίζουν μαντίλια και καπέλα. Οι φαλαινοθήρες στέκονται στη σειρά σε πρώτο επίπεδο, με ύφος που δείχνει περηφάνια και ικανοποίηση. Τρεις από αυτούς φοράνε ένα μάλλινο σκουφάκι με πον-πον, ένας φοράει ένα αδιάβροχο καπέλο που θυμίζει αυτά των πυροσβεστών. Είναι όλοι ξυπόλητοι, μόνο ένας φοράει μπότες, πρέπει να είναι ο μάστρος. Πιστεύω ότι αφού έβγαλαν τη φωτογραφία, θα έβγαλαν το καπέλο και θα μπήκαν στην εκκλησία, σαν να ήταν το πιο φυσικό πράγμα του κόσμου, ν΄αφήσουν μια φάλαινα στο προαύλιο. Έτσι πέρασαν τα Χριστούγεννα στο Πίκο, το 1919.

(...) έρχονται πάνω σε μικρές γολέτες χωρητικότητας μιας εκατοστής τόνων. Μοιάζουν με πληρώματα πειρατών, χάρη στο μείγμα φυλών που το συνθέτουν: νέγροι, Μαλαισιανοί, φρούτα κοσμοπολίτικων διασταυρώσεων, βρίσκονται ανακατεμένοι με λιποτάκτες και απατεώνες που καταφεύγουν στους ωκεανούς για να γλιτώσουν από τη δικαιοσύνη των ανθρώπων.

Στη μια πλευρά της γολέτας δένουν το νεκρό φυσητήρα, ενώ το κέντρο της καλύπτεται από ένα τεράστιο καζάνι, με μια βράση που θυμίζει κόλαση και που γίνεται ακόμα πιο δύσκολη από τα σκαμπανεβάσματα και τους κλυδωνισμούς του σκάφους, τα κομμένα από το κήτος τεμάχια του λίπους μεταμορφώνονται σε λάδι, ενώ ένας εμετικός καπνός διαχέεται γύρω. Όταν η θάλασσα αγριεύει, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, το θέαμα είναι πραγματικά άγριο. Πράγματι, προκειμένου να αφήσουν να χαθεί το θήραμα που άρπαξαν ηρωικά από την κοιλιά του ωκεανού, οι φαλαινοθήρες προτιμούν να βάλουν σε κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή. Για να διπλασιάσουν τα σκοινιά που κρατούν τη φάλαινα κρεμασμένη στο ικρίωμα, κάποιοι άντρες δεν διστάζουν, με κίνδυνο της ζωής τους, να ανέβουν πάνω σε εκείνη την ελαιώδη μάζα που σαρώνεται από τα θαλάσσια κύματα και απειλεί, με τον όγκο της, να κάνει κομμάτια τα πλευρά της γολέτας. Αφού διπλασιάσουν τα σκοινιά περιμένουν, εξακολουθώντας να κινδυνεύουν, μέχρι τη στιγμή που ο κίνδυνος γίνεται αβάστακτος. Τότε αποφασίζουν να κόψουν τα παλαμάρια, κι ολόκληρο το πλήρωμα συνοδεύει με τις βρισιές ενός βίαιου θυμού το κουφάρι που χάνεται μεσα στα κύματα, αφήνοντας μια αβάσταχτη βρόμα στη θέση των ονείρων για πλούτο, που είχε θρέψει.

(ANTONIO TABUCCHI, Ανοιχτό πέλαγος, σελ. 99, ΙΙ.  ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΑΛΑΙΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΦΑΛΑΙΝΟΘΗΡΕΣ,

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΠΟΡΤΟ ΠΙΜ & ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ, 1983, μετάφραση Ανταίου Χρυσοστομίδη, εκδόσεις ΑΓΡΑ)