03 March 2014

Ο άνθρωπος είναι δύο

Ο άνθρωπος είναι δύο

Αξιώθηκα να κρατήσω στα χέρια μου το βουβό, πλέον, μπουζούκι του στρατηγού Μακρυγιάννη. Ρεμπέτικα δεν τραγουδούσαν οι γυναίκες (αυτές συνήθως αργά κατανοούν το πόσο αγαπήθηκαν), ούτε τα τραγουδούσ
αν οι σκληρόκαρδοι, ο έρως συμβαίνει σαν δυστύχημα.
(...)εφέτος ανήμερα το Πάσχα έβρεχε και η δολιότης πίκραινε την καρδιά μου, είμασταν ακόμη παιδιά όταν μας μάραναν και ζήσαμε σαν γέροι.

Δεν είμαι δικός μου.
Χαίρομαι την παραφροσύνη μου τώρα.

Το αληθές απόβαρον ενός ανθρώπου ισούται με τις αγάπες, τον οίκτο και την αηδία πού ένιωσε στη ζωή. Δύο μεγάλες αδικίες εγνώρισα: την φτώχεια και την ερωτική καταφρόνια, αλλά το να υποφέρεις απ' του κόσμου τις πίκρες είναι αναγκαίον, και ίσως νόμιμο.
Πάθος έδωσα και πάθος δεν έλαβα, κι ό,τι έπιασα έγινε στάχτη. (...) αν πρόκειται κανείς να διατηρήσει την ευαισθησία του ας είναι ο ηττημένος. (...) άφησέ με νάμαι παράφορος, αφού η λογική είναι ο προθάλαμος της τρέλας. Υπήρξα άλλωστε ένας Ιδανικός Φαύνος. Ο θεηφόρος έρως μόνη πειθώ τής ζωής, φυλακτά σε σχήμα καρδίας αντίκρυσα στο βυζαντινό μουσείον Αθηνών. Στα λάσια μπράτσα των ρεμπέτηδων συχνά βλέπω κεντημένη μιά καρδιά με φυλλοκάρδια, όπου στη μέση της έχει το όνομα της πολυαγαπημένης, μόνο ο Γιάννης Τσαρούχης τα ήξερα καλά αυτά τα πράγματα, οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν γιατί στρίβουν και ξαναστρίβουν.
(...) Στον έρωτα ο χρόνος ετάχθη υπέρ των ανδρών, και γι αυτό, ο έρως, στερείται νίκης. Αρχίζει και τελειώνει με ήττα του ανδρός.
Θα σταδιοδρομήσω του λοιπού ως προδότης. Κατάβαθα κι εγώ, κατάβαθα κι εσύ, πληγώσαμε τις καρδιές μας. Σαν τον Αχιλλέα ήσουνα υπερήφανη και σκληρόκαρδη· η απαισιοδοξία είναι απόδειξη ανθρωπιάς.

Εγώ ειμί ο εχθρός μου.

Στην ηλικία όπου τώρα πια έφτασα το νιώθω πεντακάθαρα πως είμαι ένας αποτυχημένος. Γέρασα με ερωτευμένη καρδιά εφήβου. Είναι υπερβολή να ζεις με αγάπη κι είναι επικίνδυνο να κατέχεις, τόσο πολύ, τα μυστικά της ψυχής σου. Αργείς· σκότωσαν, κάποτε, πολλούς φίλους γύρω μου κι από τότε ζω σαν πουλί τρομαγμένο. Ήκμασαν τα ρεμπέτικα τραγούδια την εποχή που μετρούσαμε τάφους. (...) Έρωτα μάθετε οι ενοικούντες επί της γης.

Πάντα οι απογοητευθέντες σώζουν την οικουμένη.

Μια ειδική λεβεντιά απαιτείται για νάναι κανείς ανήθικος. Η λογική μου εδρεύει στην καρδιά μου. Ο οίκτος έρχεται με τα χρόνια. Εξ οίκτου αμαρτάνω. Τρομάζω όταν σκέφτομαι. Υπήρξες τόσον ωραία που σε σεβόμουνα(...)

Αντιφάσκω, άρα ζω.

Εσύ, η λύκων βρώσις κι ο άγγελος των επιγείων λιβαδιών. Έπραξαν το πάν για να μαράνουν την ζωντανή καρδιά των ρεμπέτηδων.
Οι μεγάλες ψυχές αντιφάσκουν. Ισχυρότερη μνήμη είναι η μνήμη της καρδιάς, τουλάχιστον τα μισά ρεμπέτικα έχουν τον έρωτα θέμα τους, και τα πιο πολλά απ' αυτά θρηνούν τον ερωτικό χωρισμό· την πικρότατη ορφάνια. Στα δημώδη άσματα ο εραστής καταπλήσσει με την ανδρεία, ενώ ο εραστής των ρεμπέτικων τραγουδιών εκλιπαρεί, καθικετεύει, ελκύει διά του οίκτου.
Σε λιτανεία μετήλλαξε (...), η φιληδονία είναι αληθινή αρρώστια. Το γυμνό κορμί σου (ευφροσύνη της οράσεώς μου) οδηγεί στο φθινόπωρο, στο φθινόπωρο. Ο άνθρωπος είναι δύο. Είπες παντού πως με μισείς, σαν όμως ξανανταμώσαμε, την ύστατη φορά, εδάκρυσες και με τρυφερότητα άπλωσες το πολύτιμο φιλντισένιο χέρι σου στο ιδρωμένο μέτωπό μου. Τώρα εδώ κοντά φτερουγίζεις — μακριά μου όσο ποτέ. Με θυμάσαι άραγε ακόμη(...)
Τέτοιους έρωτες ψάλλουν τ' αδέρφια μου, οι έσχατοι ρεμπέτες.


# ανακατώματα και παραλείψεις, ένα ανήθικο πείραγμα ενός κειμένου του Ηλία Πετρόπουλου από το βιβλίο του "Ρεμπέτικα Τραγούδια", τον Μάιο του 1967 #




* Όταν ο πυρετός ανεβαίνει μου φαίνεται πως θα του άρεσε, κι όταν κατεβαίνει πειράζω κι άλλο τα γραπτά του... θα κάνει τον κύκλο της η ίωση.

No comments: