Το παράδοξο του χελιδονόψαρου

(...) καὶ εἶσαι
σ᾿ ἕνα μεγάλο σπίτι μὲ πολλὰ παράθυρα ἀνοιχτὰ
τρέχοντας ἀπὸ κάμαρα σὲ κάμαρα, δὲν ξέροντας ἀπὸ ποῦ
νὰ κοιτάξεις πρῶτα,
γιατὶ θὰ φύγουν τὰ πεῦκα καὶ τὰ καθρεφτισμένα βουνὰ
καὶ τὸ τιτιβισμάτων πουλιῶν
θ᾿ ἀδειάσει ἡ θάλασσα, θρυμματισμένο γυαλί, ἀπὸ βοριὰ
καὶ νότο
θ᾿ ἀδειάσουν τὰ μάτια σου ἀπ᾿ τὸ φῶς τῆς μέρας
πῶς σταματοῦν ξαφνικὰ κι ὅλα μαζὶ τὰ τζιτζίκια.

από Τὸ φῶς/Κίχλη/Γιῶργος Σεφέρης, 1946

 

σχέδια από την ΠΑΓΙΔΑ, μελάνι και γραφίτης σε χαρτί , 2014

Η πρώτη μου επαφή με τη ζωγραφική έγινε κατά τύχη, κι αργότερα ήταν το μόνο πράγμα που μπορούσα να κάνω καλούτσικα. Στην αρχή, τη νόμισα εύκολη δουλειά και μέχρι να καταλάβω ότι δεν ήταν, ήταν πια πολύ αργά για να μάθω άλλη τέχνη. Πολλές γνώσεις δεν είχα αλλά κοίταζα να μαθαίνω συνεχώς, συνήθως από τα αντίθετα μου διότι εγκαίρως είδα πως, παράξενο ή όχι, δεν υπάρχει τίποτα πιο διδακτικό από το αντίθετο.

Σιγά σιγά έμαθα να κάνω έρευνα για το κάθε θέμα μου, τον χαρακτήρα του, την αγριότητα του, την ηλιθιότητα του, αυτή με τραβάει πιο πολύ, ή την τρέλα του, και κατόπιν να προσπαθώ να τα βάλω στο έργο με την μεγαλύτερη δυνατή ειλικρίνεια. Για να αποστάξω όμως, αφού μου αρέζουν τα αποστάγματα, σε μια εικόνα τον χαρακτήρα μιας ζωής χρειάζομαι ιστορίες που τις αναζητούσα και τις αναζητώ παντού, και στην παρατήρηση και στα κλισέ των ζωγράφων, πάνω από όλα βέβαια χρειάζομαι τις καλές πινελιές.

Τελευταία, για να φτιάξω αυτά που με απασχολούν εγκατέλειψα τους ανθρώπους, τις φιγούρες εννοώ, και γυρεύω ισοδύναμα για να πουν, να φανερώσουν, την ιστορία της ΠΑΓΙΔΑΣ, στην οποία εμπλέκομαι όπως κι εσείς, γυρεύω τις ιστορίες και τις ποιότητες από άλλα όντα ή αντικείμενα, κενταυρικούς πυκνωτές, όπως είναι τα σύνεργα, οι πεταλούδες ή τα χελιδονόψαρα, μορφές που φέρουν την εγγραφή μια αυθεντικότητας δίχως τον ναρκισσισμό της ευφυίας ή της μοναδικότητας του είδους μας.

Πως γίνεται ένα κασινάκι να είναι, διότι είναι, το πορτρέτο του χαμένου από καιρό πατέρα; Κι αν βάλω δυο ψάρια μαζί, που τα ενώνει ο τρόμος του θανάτου στα μάτια τους, θα φτιάξω έτσι ένα κοπάδι σαν τα δικά μας τα ανθρώπινα; Ή πόσες όμορφες μαύρες πεταλούδες χρειάζομαι για να φτιάξω μια κοινωνία σε παγίδευση;

Αφού δεν έγινα καπιταλούχος ας δοκιμάσω λοιπόν την τύχη μου στο παράδοξο του χελιδονόψαρου (πόσο ψάρι είναι όταν πετάει; Η κίχλη, μισή τσίχλα και μισή γύλος.), κι ίσως τότε μια αγορά ενδιαφερθεί για την τύχη τέτοιων χειροναξιών.

(Κώστας Μπομπός, 8/6/2014)